Adware là gì? Làm sao để tránh bị nhiễm Aware? – Cuongquach.com | Bạn đã từng sử dụng máy tính và nhận thấy khi mở trình duyệt web lên thì rất nhiều pop-up quảng cáo xuất hiện mà mình không biết vì sao chưa ? Nếu đã từng rơi vào trường hợp này thì hẳn nhiên 90% bạn đã dính trúng loại mã độc chuyên dùng cho quảng cáo có tên là : Adware (advertising-supported software). Vậy Adware là gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
Contents
Adware là gì?
Adware (advertising-supported software) là phần mềm được thiết kế để hiển thị quảng cáo lên màn hình thiết bị của người dùng, thường ngụy trang dưới dạng một chương trình hợp pháp hoặc ẩn mình trong một chương trình khác để lừa người dùng cài đặt nó.
Nhà phát triển Adware kiếm tiền bằng cách tự động hiển thị quảng cáo qua giao diện người dùng hoặc trên màn hình chờ trong quá trình download phần mềm nào đó (ví dụ chương trình giảm cân cấp tốc, bí quyết làm giàu nhanh chóng, cảnh báo virus – mời bạn click vào,…). Khi xâm nhập thành công vào thiết bị, adware có thể thực hiện các tác vụ không mong muốn như:
- Tự động mở tab mới.
- Thay đổi trang chủ tìm kiếm.
- Thu thập thông tin người dùng để target quảng cáo.
- Chuyển hướng người dùng đến trang web NSFW (not safe/suitable for work).
Lịch sử của adware
Năm 1995, Adware xuất hiện và được xem là một nhánh khác của spyware. Các chuyên gia bảo mật sau đó đã chỉ ra điểm khác biệt giữa adware và spyware và kết luận adware là một PUP (potentially unwanted program) ít nguy hiểm hơn. Thậm chí, adware được xem là một phần mềm hợp pháp vì được cung cấp theo thỏa thuận với nhà phát triển hệ thống/phần mềm bạn đang dùng.
Những năm 2005 – 2008, các nhà phát triển adware thường tự ý phân phối chúng mà không có sự giám sát của bên đối tác. Hậu quả là adware xuất hiện mọi lúc, mọi nơi, khiến người dùng cảm thấy như đang bị adware tấn công.
Một thời gian sau, các nhà cung cấp adware lớn bắt đầu chấm dứt hợp đồng với các đối tác nhỏ và chối bỏ toàn bộ trách nhiệm của mình. Chính quyền cũng vào cuộc và phạt nặng các mô hình trên, khiến nhiều nhà cung cấp adware phải rời bỏ cuộc chơi.
Những năm gần đây, trình duyệt web thường được trang bị thêm Adblocker. Tuy bảo vệ người dùng khỏi adware, nhưng Adblocker cũng khiến các trang web mất doanh thu từ quảng cáo hợp pháp.
Ngày nay, adware được xem là một PUP với mức độ đe dọa sau malware và đang có dấu hiệu hồi sinh nhờ sự phát triển của các thiết bị và apps-mobile. Trong khi đó, adware vẫn đang được cải tiến nhờ các kỹ thuật như Trojans ẩn, kết hợp với thành phần adfraud, rootkit.
Cách adware xâm nhập vào thiết bị
Thông qua phần mềm miễn phí (freeware) hoặc bản dùng thử (shareware). Các phần mềm này nhận tài trợ từ nhà cung cấp quảng cáo hoặc kiếm doanh thu qua quảng cáo. Do đó, bạn sẽ luôn gặp quảng cáo khi dùng các phần mềm miễn phí.
Xâm nhập bất hợp pháp. Adware lợi dụng các lỗ hổng trình duyệt để tự động download vào ổ đĩa. Sau khi xâm nhập thành công, adware bắt đầu thu thập dữ liệu, điều hướng bạn đến các trang web độc hại và chèn thêm quảng cáo rác vào trình duyệt.
Dấu hiệu nhận biết Adware
Cũng như malware, adware có nhiều loại dành riêng cho từng thiết bị và hệ điều hành khác nhau. Do đó, nếu đang sử dụng nhiều thiết bị, bạn cần chú ý nguy cơ bị nhiễm mobile/Android adware, Mac và cả Windows adware.
Windows adware:
- Quảng cáo không mong muốn xuất hiện.
- Trang chủ trình duyệt web tự động thay đổi.
- Các trang web thường truy cập không hiển thị đúng cách.
- Liên kết website chuyển hướng đến trang không được yêu cầu.
- Trình duyệt web chậm.
- Thanh công cụ, các addonshoặc plugin mới xuất hiện trên trình duyệt.
- Thiết bị tự động cài đặt phần mềm.
- Trình duyệt web gặp sự cố gián đoạn.
Mac adware:
Dấu hiệu Mac bị nhiễm adware cũng tương tự như Windows. Trước đây, người dùng Macbook thường không lo ngại về adware nhờ Macbook có hệ thống tích hợp anti-malware – Xprotect – có thể phát hiện các malware đã được ghi nhận. Hơn nữa, tội phạm mạng cũng thường tập trung vào đối tượng dùng Windows hơn.
Tuy nhiên vào 2012, phiên bản adware đặc biệt dành cho Mac xuất hiện và số lượng Mac adware ngày một sinh sôi nảy nở. Các hacker, các tổ chức bí mật, thậm chí các nhà cung cấp ứng dụng “trông có vẻ hợp pháp” cũng gia nhập vào sân chơi này.
Mobile adware:
Nếu trên màn hình xuất hiện một tiện ích với icon lạ hoặc thanh thông báo ngập tràn quảng cáo, rất có thể thiết bị của bạn đã bị nhiễm adware thông qua hai con đường sau:
- Adware lợi dụng cách trình duyệt xử lý điều hướng được thực thi bởi mã JavaScript để hiển thị quảng cáo pop-up. Để hạn chế, bạn có thể sử dụng trình duyệt khác, vô hiệu hóa JavaScript, cài đặt trình duyệt có Adblocker,quay lại trang trước, xóa lịch sử duyệt web hoặc xóa cache.
- Adware có sẵn trong các ứng dụng bạn download, thường là các ứng dụng miễn phí. Các adware này xuất hiện dưới nhiều dạng, từ quảng cáo trên ứng dụng, trên thanh thông báo đến cả màn hình khoá. Cách hạn chế duy nhất là không sử dụng các ứng dụng này hoặc nâng cấp lên bản trả phí.
Các đối tượng chính của adware
Adware chủ yếu nhắm đến người dùng cá nhân. Sau khi xâm nhập thành công, nó sẽ bám theo đối tượng trên mọi phương tiện, từ máy tính đến điện thoại di động và thậm chí là tất cả trình duyệt.
Các bước cần làm khi nhiễm adware?
- Sao lưu dữ liệu và thử xóa adware bằng cách gỡ các tiện ích tích hợp trên hệ điều hành.
- Download chương trình anti-malware/adware (ví dụ Malwarebytes) để bảo vệ thiết bị.
Phòng tránh adware bằng cách nào?
- Thận trọng, đọc kỹ điều khoản trước khi download bất cứ phần mềm nào.
- Tránh dùng torrent/các website download bất hợp pháp.
- Không mở ứng dụng từ nguồn không xác định.
- Trang bị phần mềm bảo vệ và thường xuyên quét, sao lưu, cập nhật dữ liệu.
Nguồn: https://cuongquach.com/
